Inleiding

De Zierikzeese Christelijke Gereformeerde Kerk kent een rijke geschiedenis. De heer J.C van Beveren heeft dit op uitstekende wijze beschreven in het boek “OM ’T EEUWIG WELBEHAGEN”. Dit is uitgegeven in 1986 door de kerkenraad ter gelegenheid van het 150 jarig bestaan van onze kerkelijke gemeente. Om de geschiedenis in het kort te beschrijven vormde dit boek een onuitputtelijke bron van gegevens. Voor wie meer wil weten wordt dit boekwerk van harte aanbevolen.

Geschiedenis

In Nederland begon de afscheiding met de schorsing en afzetting van ds. De Cock als Hervormd predikant op 13 oktober 1834. Belangrijk voor het functioneren van de gemeente van Nieuwerkerk en het ontstaan van de gemeente van Zierikzee was het werk van ds. H.J. Buddingh, predikant te Biggekerke. Hij werd gezien als de vader van de afscheiding in Zeeland.

Zierikzee… begin tot tweede wereldoorlog

In 1836 kwamen, op diverse plaatsen, 28 personen bij elkaar, die als “bezwaarden” vergaderden. In oktober 1841 werd bij de koningin een verzoek ingediend tot erkenning van de gemeente. Die bestond toen uit 36 mensen. Het verzoek werd op 25 november 1841 ingewilligd. Onder de naam van Christelijke Afgescheiden Kerken werden kerkdiensten gehouden in een pand aan de Meelstraat, nu nummer 31, een fietsenzaak. Na een eerste verbouwing bevatte de kerk 302 zitplaatsen.

De eerste voorganger in de persoon van “oefenaar” was Johan Willem Vijgeboom. De pastorie aan de Meelstraat 37 werd in 1857 gekocht. In datzelfde jaar werd dit pand betrokken door de eerste predikant ds. A.F. Kok.

Ds. H.A. Jonkman was de tweede predikant van 1862 tot 1865.

De derde predikant ds. K. Kreulen diende de gemeente van 1866 tot 1869.

De vierde predikant was ds. J.H. Wiersma. Hij stichtte kerkjes in Brouwershaven, Haamstede en Scharendijke.

De vijfde predikant, van 1873 tot 1903, was ds. Ph. J. Wessels.
Sinds 1863 werden in een gebouwtje aan de St. Domusstraat evangelisatie bijeenkomsten gehouden, genaamd de Vereniging “Toevlucht”. Hieruit ontstond een gemeenschap die steeds meer een kerkelijk karakter kreeg. In 1878 sloten de leden zich aan bij de Christelijke Gereformeerde Kerk. Zij bleven hun bijeenkomsten houden in de St. Domusstraat. De Doleantie, een kerkelijke beweging van 1886 tot 1892, had tot gevolg dat zij zich aansloten bij de Gereformeerde Kerken in Nederland. De Christelijke Gereformeerde Gemeente van de Meelstraat ging hierin niet mee.
Dit is van groot belang gebleken voor het voortbestaan van onze kerkelijke gemeente.

Ds. J. Wisse was de zesde predikant en ‘stond’ in Zierikzee van 1906 tot 1920. In 1909 werd het kerkgebouw uitgebreid door een aangrenzend pakhuis te kopen en bij het bestaande gebouw te trekken. Het aantal zitplaatsen steeg hiermee tot ca. 600. Tot 1912 werd de gemeentezang begeleid door een voorzanger. Een kerkorgel kende men tot die tijd bij ons niet. Omdat het er tijdens het zingen soms niet altijd even netjes aan toe ging, is op voorstel van de predikant besloten om een orgel aan te schaffen. Dit ondervond veel weerstand bij de kerkenraad, maar mede op aandringen van een aantal gemeenteleden is toch een orgel gekocht. Dit werd eind 1912 in gebruik genomen.

Ds. S. van der Molen was de zevende predikant van 1921 tot 1927. In 1917 werden twee panden in de Meelstraat gekocht. Na een samenvoeging en verbouwing in 1920 fungeerde dit gebouw als consistorie. Op de bovenverdieping werd een woonhuis gemaakt. Hierin woonde de koster Theunis van den Ouden. Dit is het huidige pand aan de Meelstraat no. 37

Er ontstond inmiddels een steeds groter tekort aan zitplaatsen in het kerkgebouw. Na veel wikken en wegen besloot de kerkenraad in 1924 tot nieuwbouw. Daarvoor werd op de hoek Minderbroederstraat Zevengetijstraat (waar nu een parkeerterrein is) een stuk grond gekocht. De eerste steen werd in datzelfde jaar door gelegd door ds. S. van der Molen. Eind 1924 werd het kerkgebouw aan de Meelstraat verkocht. In maart 1925 werd het nieuwe kerkgebouw aan de Minderbroederstraat in gebruik genomen. Er waren 1068 zitplaatsen.

De achtste predikant was Ds. H. Hoogendoorn. Hij kwam in 1929 naar Zierikzee en verliet de gemeente in 1947.

Tweede wereldoorlog en evacuatie

Van de tweede wereldoorlog is weinig bekend. Behalve dan dat ds. Hoogendoorn zich in felle bewoordingen kon verzetten tegen de overheersing van de bezetters. Omdat de bezetters in 1944 het eiland onder water zetten, werd de bewoners verzocht om te evacueren.

De kerkenraad schreef andere kerkenraden in het land aan met het verzoek om gezinnen uit onze kerk op te nemen. Van eind februari tot begin augustus was bijna iedereen van de gemeente geëvacueerd.

Tussen oorlog en water

De negende predikant was ds. M. van der Klis. Hij was van 1948 tot 1964 aan onze gemeente verbonden. Mede onder zijn leiding ontstonden “station” Nieuwerkerk en de gemeenten Kerkwerve en Haamstede.

Van 1953 tot heden

Eind 1951 werd geconstateerd dat het orgel versleten was. Na vier jaar van voorbereidingen kon eind 1957 een nieuw orgel in gebruik worden genomen.

Op instructie van de kerkenraad van Zierikzee werd de classis Middelburg voorgesteld om een Chr. Ger. Kerk op Haamstede te stichten. Officieel vond dit plaats in 1956.
Ook op instructie van de kerkenraad van Zierikzee werd de classis Middelburg voorgesteld om een Chr. Ger. Kerk op Kerkwerve te stichten. Officieel vond dit plaats in 1958.

Vanwege verzakkingen en bouwkundige gebreken aan het kerkgebouw werd na rijp beraad in 1960 besloten om over te gaan tot het bouwen van een nieuwe kerk, met kosterswoning, consistorie, keuken, vergaderzalen en fietsen stalling op de hoek van de Zevengetijstraat en de Marisstraat. De bouw duurde van januari 1964 tot september 1965. Het orgel kwam over van de oude kerk.

Het laatste nummer van “Rondom de Kerk” verscheen in 1965. Het werd in 1972 opgevolgd door “Het Venster”.

De tiende predikant was ds. P. op den Velde. Hij diende de gemeente van eind 1965 tot 1976, het jaar waarin hij in Zierikzee overleed. In 1966 werd voor het regelen van financiële zaken de commissie van beheer in het leven geroepen. In deze periode is men overgegaan op het ritmisch zingen. Het ‘station’ Nieuwerkerk werd in deze periode opgeheven. In 1971 werd een mortuarium gebouwd.

Ds. W. van Dijk was de eerste predikant in bijzondere dienst. Hij werkte in Israël van 1967 tot 1969. Hij werd in 1973 opgevolgd door drs. J.L.C. Boertjens. Hij werkte in Israël tot 1981.

De laatste predikant in bijzondere dienst in Israël is Drs. C.J. van den Boogert. Hij werkte er van 1995 tot 2000. Sinds 2002 is hij werkzaam als verpleeghuispastor in verpleeghuis De Voord te Elburg.

De elfde predikant was ds. B. de Graaf. Hij kwam in Zierikzee in 1978. Hij woonde en werkte er tot 1989. In deze periode heeft het wijkenwerk vormgekregen.

Ds. J. Oosterbroek, de twaalfde predikant, diende de gemeente van 1990 tot 2001. Door de groei van het aantal gemeenteleden ontstond in deze periode de behoefte aan een tweede predikant. Ds. H.J.Th. Velema vervulde deze funktie sinds 1995. Voor de familie Velema werd op 1 augustus 1995 een woning aan de Gruttostraat gekocht.

In verband met zijn gezondheid is Ds. J. Oosterbroek in 2004 emeritaat verleend.

Op 1 maart 2003 is een gebouw aan de Zandweg gekocht om meer ruimte te creeëren voor activiteiten van de diverse verenigingen. Deze locatie is in 2008 verkocht omdat er onoverkomelijke problemen waren met vergunningen e.d. Het was niet mogelijk om dit verder te ontwikkelen voor activiteiten van onze gemeente.

Augustus 2003 is www.cgkzierikzee.nl in het leven geroepen.

Ds. H.J.Th. Velema is in 2006 om gezondheidsredenen met emeritaat gegaan. Hij is in 2006 opgevolgd door Ds. G.J.H. Vogel.

Na een lange voorbereiding is in 2007 begonnen met een grondige verbouwing van de pastorie aan de Meelstraat. In mei 2008 werd het pand opgeleverd en in gebruik genomen door ons predikantengezin.

In 2012 heeft Ds. G.J.H. Vogel een beroep aangenomen naar Dordrecht-Zuid. Per augustus 2012 werd onze gemeente vacant.

In 2013 is het kerkgebouw grondig verbouwd.

Op 5 juli 2015 mochten we Ds. J. van Langevelde verwelkomen als nieuwe predikant.

Onze predikanten

Ds. A.F Kok
Ds. A.F Kok
1857 - 1862
Ds. H.A Jonkman
Ds. H.A Jonkman
1862 - 1865
Ds. K. Kreulen
Ds. K. Kreulen
1866 - 1869
Ds. J.H Wiersma
Ds. J.H Wiersma
1869 - 1873
Ds. Ph. J. Wessels
Ds. Ph. J. Wessels
1873 - 1903
Ds. J. Wisse
Ds. J. Wisse
1906 - 1920
Ds. S. van der Molen
Ds. S. van der Molen
1921 - 1927
Ds. H. Hoogendoorn
Ds. H. Hoogendoorn
1929 - 1947
Ds. M. van der Klis
Ds. M. van der Klis
1948 - 1964
Ds. P. op den Velde
Ds. P. op den Velde
1965 - 1969
Ds. B. de Graaf
Ds. B. de Graaf
1978 - 1989
Ds. J. Oosterbroek
Ds. J. Oosterbroek
1990 - 2001
Ds. H.J.Th. Velema
Ds. H.J.Th. Velema
1995 - 2006
Ds. G.J.H. Vogel
Ds. G.J.H. Vogel
2006 - 2012
Ds. J. van Langevelde
Ds. J. van Langevelde
2015 - heden